De tijden zijn voorbij dat de docent aan de Radboud Universiteit een scriptie van een student zelfstandig en op een pluriforme wijze tot een goede einde kan brengen. De masterthesis van nu wordt gewogen door een commissie, die hanteert een reglement en daarin staat nauw omschreven waaraan de thesis moet voldoen. Dit reglement getuigt van een uiterst eenzijdige en beperkte visie op hoe wetenschappelijk onderzoek in de psychologie aan de Radboud Universiteit eruit dient te zien: als er geen data in staan die met behulp van statistiek zijn bewerkt kun je niet afstuderen. Theoretisch onderzoek en theorieconstructie -  cruciaal in de wetenschap – uitgebreide gevalstudies komen niet voor in dit reglement.

Een begaafde student van mij die in zijn voorstel  theorieconstructie op het oog had en dit op uitstekende wijze uitwerkte, tijdens de presentatie van dit voorstel (ook een onderdeel van de vernieuwingen) met kop en schouders boven de anderen uitstak, kreeg te horen dat dit niet door kon gaan. Protest hiertegen stuitte op olifantengedrag, reglementen zijn reglementen en de student moet zich als een mak schaap aanpassingen aan hoe van hogerhand is bedacht dat wetenschap werkt en is dus kansloos als hij een creatieve en vernieuwende bijdrage tracht te leveren.

De wijze waarop studenten in de psychologie worden getraind heeft niets te maken met het opleiden van academici die autonoom en kritisch kunnen denken, maar gaat vooral over het leren toepassen van een methodisch en statistisch kunstje en dan het resultaat gieten in de vorm van een artikel waarvan er dertien in een dozijn passen. De eenzijdige visie op wat goed wetenschappelijk onderzoek in de psychologie is zorgt ervoor dat alle dwarse denkers, alle meer begaafde intellectuelen in de knop die zelfstandig proberen te werken en daarbij zich niet laten hinderen door een eenzijdige oriëntatie, moeilijkheden krijgen om zich te ontplooien en af te studeren.

De psychologiestudie in Nijmegen is een beroepsopleiding tot experimenteel-empirisch onderzoeker geworden op een manier waarbij we ervan uit kunnen gaan dat we op de broodnodige doorbraken in deze discipline nog lang moeten wachten. Zolang je 25 medestudenten een taakje achter een beeldscherm laat maken en de resultaten statistisch goed bewerkt, krijg je een diploma zonder dat je ook maar één keer in die vier studiejaren echt hebt geleerd een psychologisch inzicht te produceren dat verder reikt dan het niveau van de ‘kennis’ waartoe deze experimenten leiden. Het is dan ook geen wonder dat dit type psychologie de laatste decennia is ingelijfd bij en ondergeschikt gemaakt aan de neurowetenschap.

Prof. Dr. J.J.L. Derksen is klinisch psycholoog en werkt onder meer aan de Radboud Universiteit. Hij schreef onder meer het boek: Bevrijd de psychologie uit de greep van de hersenmythe.